Rechtsbijstand in het strafpiket

Dit is een door de Raad voor Rechtsbijstand goedgekeurde cursus als bedoeld in art. 6a van de Inschrijvingsvoorwaarden Advocatuur 2020 en geeft toegang tot deelname aan het strafpiket. De cursus vindt plaats in de Groote Zaal van de Koninklijke Industrieele Groote Club. In deze zaal is voldoende ruimte voor het bewaren van anderhalve meter afstand.

Deze cursus reikt u alle juridische én praktische kennis aan die u nodig hebt om in het strafpiket effectieve rechtsbijstand te kunnen verlenen. De inhoud is geheel vanuit het gezichtspunt van de strafadvocaat opgezet en u zult worden uitgedaagd om mee te denken over praktijkvoorbeelden en mee te doen aan rollenspellen waarin diverse specifieke onderdelen van de consultatie- en verhoorbijstand worden geoefend. De cursus is geschikt voor beginnende advocaat-stagiairs én voor advocaten die al enige piketervaring hebben. 

Tijdens het strafpiket krijgt u als advocaat met diverse spelers te maken, waaronder de Centrale Piketafdeling van de Raad voor Rechtsbijstand, de politie, het Openbaar Ministerie al dan niet in ZSM-kader (Zorgvuldig, Snel, op Maat), de reclassering en de rechter-commissaris (RC). Voor effectieve interactie met al deze spelers heeft u behoefte aan kennis uit de praktijk en aan handige tips over piketmeldingen en in te vullen formulieren. Daarnaast is ook kennis en een goed begrip van de toepasselijke juridische kaders in de praktijk van groot belang voor effectieve piketbijstand.

De cursus bestaat uit vier delen: twee blokken van anderhalf uur, een oefenblok van twee uur en tot slot een blok van één uur lestijd. Een buffetlunch met soep en broodjes is bij de prijs inbegrepen, evenals een reader met regelgeving, rechtspraak en toelichtingen die u voorafgaand aan de cursus krijgt toegestuurd. Die reader vormt een handig naslagwerk ten behoeve van uw piketwerkzaamheden.

Eerste blok (90 minuten)

In dit blok bieden wij u een helikopterzicht op het strafpiket, waarin het begrip strafpiket wordt geduid en omlijnd en waarin rechtsbijstand in het strafpiket vanuit diverse juridische invalshoeken wordt belicht. Daarna worden de rollen van alle functionarissen uiteengezet en worden de piketfasen en uw concrete piketverrichtingen als advocaat stuk voor stuk met u doorgenomen, inclusief de nieuwe afdoeningsbijstand bij strafbeschikkingen. Aangegeven wordt steeds wat de gebruikelijke gang van zaken is en wat uw rol als advocaat van u verlangt in uw contacten met de RvR, de politie, het OM, de reclassering en de RC. Zo leert u concreet hoe u met een piketmelding moet omgaan; op welke momenten, waarvoor en hoe u contact legt met het OM op de ZSM-locatie, met de OM-weekdienst of met de RC; en wat u voor uw cliënt kunt betekenen in relatie tot de vroeghulp van de reclassering. Ook worden de diverse facetten van uw rechtsbijstand in het strafpiket ontleed in relatie tot de verschillende belangen van uw cliënt. 

Tweede blok (90 minuten)

In het tweede blok gaan de docenten dieper in op de dwangmiddelen, onderzoeksbevoegdheden en rechten van verdachte en raadsman die in het strafpiket centraal staan. Zij belichten daarbij vooral de piketverrichtingen van de advocaat in het kader van het politieverhoor en de afdoeningsbijstand. (In blok vier komt de rechtsbijstand bij het toetsen van de rechtmatigheid van de inverzekeringstelling en bij de behandeling van de vordering tot bewaring nader aan de orde.)

In het tweede blok worden (o.a.) behandeld: informatierechten verdachte; vrijheidsbenemende dwangmiddelen; regels inzake invrijheidsstelling; zorg voor ingeslotenen; supersnelrecht; kennisneming van processtukken; bevel beperkingen; regels verhoor (bevoegdheid; verhoren/horen; sociaal verhoor; verklaringsvrijheid; cautie; zwijgrecht; dulden vragen; geluids/beeldopnamen; onderbreking verhoor; weergave verklaring verdachte; videoconferentie; kan een verhoor grondslag voor vrijheidsbenemende dwangmiddelen zijn?; tolk); consultatiebijstand (afstand; maximumduur; mogelijkheden en beperkingen); verhoorbijstand (verschil aangehouden/uitgenodigde verdachte; afstand; rechten raadsman tijdens verhoorbijstand; beperkingen).

U krijgt uitgelegd hoe de wettelijke voorschriften worden toegepast, welke punten u met uw cliënt moet bespreken, welke verdedigingsopties u heeft en welke verdedigingstactieken u eventueel kunt toepassen. Aan het slot krijgt u specifieke situaties of praktijkgevallen voorgelegd en wordt u uitgedaagd aan te geven wat u in die situaties als raadsman zou doen. Vragen die in dit blok zullen worden besproken zijn onder meer: 

Welke gevolgen heeft een bevel beperkingen voor uw rechtsbijstand? Vanaf wanneer is er een recht op kennisneming van (welke) processtukken en hoe bevordert u de feitelijke effectuering van dat recht? Welke dingen deelt u uw cliënt mee en welke vragen stelt u uw cliënt tijdens de consultatiebijstand? Wilt u als raadsman de waarheid horen? Hoe adviseert u uw cliënt over de in te nemen proceshouding en de eventuele gevolgen daarvan? Legt u contact met cliënts familie of vrienden? Hoe gaat u om met klachten van cliënt over diens detentie? Hoe gaat u om met een verslaafde cliënt? Mag de politie beginnen met het verhoor van uw cliënt als u nog niet aanwezig bent? Mag de politie bij de Centrale piketafdeling een andere advocaat vragen indien en omdat u (nog) niet aanwezig bent? Wat zijn uw bevoegdheden als raadsman tijdens het politieverhoor en hoe gaat dat in de praktijk? Mag u tijdens de ondervraging vaker interveniëren dan in de regels is vastgelegd? Wat voor vragen en opmerkingen kunnen direct na aanvang nodig zijn en welke vragen en opmerkingen bewaart u beter tot het eind? Hoeveel ruimte heeft u om vragen te stellen en is het zinvol om zelf vragen aan uw cliënt te stellen? Wat mag u wel en niet doen met uw mobiele telefoon of laptop/tablet tijdens een politieverhoor? Wat is een sociaal verhoor en welke rechtsbijstand kunt u erbij verlenen? Hoe worden (eventuele verdere) politieverhoren gepland en hoe bevordert u dat daarbij ook met uw agenda rekening wordt gehouden?

Derde blok (120 minuten)

In het derde blok, na de lunch, vindt een reeks korte rollenspellen plaats waarin specifieke aspecten van de consultatiebijstand en verhoorbijstand worden geoefend aan de hand van reële casussen en situaties. Zo leert u door te doen, voortbouwend op de kennis uit de eerste twee blokken. In de Groote Zaal hebben we voldoende ruimte voor deze rollenspellen. De casussen krijgt u kort van tevoren in hand-outs uitgereikt. In elk rollenspel worden steeds een of twee aspecten geoefend, waaronder:

(bij consultatiebijstand) informatie geven over uw rol als advocaat in de strafpiketfase en advies geven over de proceshouding van uw cliënt; (bij verhoorbijstand) direct na aanvang verhoor opmerkingen maken en vragen stellen; het beantwoorden van een vraag namens cliënt; tijdens het verhoor interveniëren; zelf vragen stellen aan uw cliënt; opmerkingen maken over de weergave van het verhoor in het proces-verbaal.

Vierde blok (60 minuten)

In het vierde blok staan de overige verrichtingen tijdens het strafpiket centraal, dat wil zeggen de rechtmatigheidstoets bij de inverzekeringstelling, het hoger beroep tegen onmiddellijke invrijheidsstelling en de rechtsbijstand bij de behandeling van de vordering tot bewaring. Ook komt rechtsbijstand bij verzoeken tot schorsing of opheffing van de voorlopige hechtenis aan bod en wordt een blik geworpen op relevante wijzigingen de zijn voorzien in het nieuwe Wetboek van Strafvordering.

In dit blok komen o.a. aan de orde: de verschillen in ‘setting’ tussen verhoor- ruimte politie en een kabinet RC; vijf toetsingspunten rechtmatigheidstoets inverzekeringstelling en de mogelijke samenval met de behandeling van de vordering tot bewaring; de raadkamerprocedure bij de behandeling van het hoger beroep tegen een RC-beschikking tot onmiddellijke invrijheidsstelling; mogelijke argumenten verdediging voor afwijzing vordering bewaring; pleiten voor afwijzing dan wel voor een schorsing onder voorwaarden; voorwaarden voorlopige hechtenis; onderscheid tussen de (piket)aanwijzing raadsman ex art. 39 jo 28b Sv en de aanwijzing raadsman ingevolge de artt. 40-41 Sv; praktisch belang van ‘last tot toevoeging’ voor vergoeding rechtsbijstand; snelrecht; invrijheidsstelling; verzoek schorsing/opheffing; wanneer pleiten voor opheffing in plaats van schorsing. Uitgelegd wordt hoe de wettelijke voorschriften in de praktijk worden toegepast, welke punten u met de cliënt moet of kunt bespreken, welke verdedigingsopties u heeft en welke verdedigingstactieken u eventueel kunt toepassen.

Netto aantal lesuren: 6. Klik hier voor informatie over opleidingspunten.